Презентация на тему Тәрбие сағаты Абайды оқы таңырқа

ойнап – күлмес. Мені мен, менікінің айырылғанын, “Өлді” деп ат қойыпты

өңкей білмес. Көп адам дүниеге бой алдырған, Бой алдырып, аяғын көп шалдырған. Өлді деуге сыя ма, айтыңдаршы. Өлмейтұғын артына сөз қалдырған – дегендей бүгін біз артында өлмейтұғын сөз қалдырған ұлы ақын атамыз – Абай Құнанбайұлы туралы сөз қозғамақпыз.

қалаған ағартушы
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлына
175 жыл

Шыңғыс тау бөктерінде Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың әйелі– Ұлжаннан

туған

Абай 1845 жылы жылан жылында туылып, 1904 жылы 60 жасында Семей уезінің Шыңғыс болысында дүниеден қайқан. Негізгі аты – Ибраһим болса да, «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді. Абайдың бар өмірі өзі туып өскен Шыңғыс болысы, қазіргі Абай ауданы, бұрынғы Семей облысында өтті.

шаттанба, Ойнап босқа күлуге. Бес нәрседен қашық бол, Бес нәрсеге асық бол. Адам

болам десеңіз. Тілеуің, өмірің алдыңда Оған қайғы жесеңіз. Өсек, өтірік, мақтаншақ, Еріншек бекер мал шашпақ- Бес дұшпаның, білсеңіз. Талап, еңбек, терең ой, Қанағат, рақым ойлап қой- Бес асыл іс, көнсеңіз. Болмасаң да, ұқсап бақ, Бір ғалымды көрсеңіз. Ондай болмақ қайда деп, Айтпа ғылым сүйсеңіз. Сізге ғылым кім берер, Жанбай жатып сөнсеңіз? Дүние де-өзі, мал да -өзі Ғылымға көңіл берсеңіз.

қара сөздері түседі. Қара сөздері терең ой мен күрделі пікірге

құрылған. Жақсы мен жаман туралы баяндайды, халқын алға ұмтылуға шақырады. Абайдың 46 қара сөзі бар. Олай болса сол қара сөздерінен үзінді тыңдайық.

Абай – аудармашы. - Абай орыс ақыны А.С.Пушкиннің «Евгений Онегин» романынан үзінділер, М.Ю.Лермонтовтың, И.Гетенің шығармаларын сүйіп оқып, аударған. Біз оқыған «Шегіртке мен құмырсқа» мысалын да И.А.Крыловтан аударған Абай атамыз екен.

парасат иесі ғана емес, бүгінгі заман қайшылықтарын шешуге де

бағыт берген биік тұлға. Ақынның адамгершілік мұраттары тек өлеңдерінде ғана емес қара сөздерінде де терең философиялық толғаныспен көрініс тапқан. Абай өзінің оқушысы мен тыңдаушыларымен әңгімелеседі

және орыс әдебиетін тұңғыш рет ана тілімізге аударған
170 өлеңі,

56 аудармасы 45 қара сөзі бар

ы

«Абай жолы» - XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ халқы өмірінің айнасы

Абайдан оқығаның табылады,
Абайды оқымаған қағынады.
Абайды оқы, ерінбе, еркелеме,
Абайдан іздегенің табылады.

қамын ойлаған, жастарды білімге, еңбекке, өнерге шақырған.
- Абай қазақтың

ән-күйін сүйіп тыңдаған. Жаяу Мұса, Біржан сал, Ақан сері, Тәттімбет сияқты халық сазгерлерін ерекше бағалаған.

Абай- сазгер Өзі де бірнеше ән шығарған. • Тәңір қосқан жар едің сен • Сегіз аяқ • Көзімнің қарасы • Қор болды жаным • Бойы бұлғаң • Айттым сәлем, Қаламқас • Біреуден біреу артылса • Көңіл құсы құйқылжытар шартарапқа • Сен мені не етесің? • Ата-анама көз қуаныш • Сүйсіне алмадым сүймедім • Желсіз түнде жарық ай

өткен Абайдың осы мұрасы туған халқы үшін ешқашан да

сарқылмайды. Абай туған елін қаншама сүйсе, елі үшін күңіреніп, тебіренсе бүгінгі ұрпақ оны сонша құрметпен сүйіп отыр. Абайдың көзі тірісінде жетпеген арманына біздің заманымызда жетіп отыр. Өйткені, бүгінгі ұрпақ көзі ашық, ғылымға, білімге, өнерге құмар. Абай атамыздың «Атаңның баласы болма, адамның баласы бол» деген өсиетін көкіректе нық сақтайық.

Әубәкір Ақылбайұлы. Отырған Абай Құнанбайұлы. 3-қатарда: Мағауия Абайұлы, Еркежан,

Кәмәлия (Әубәкірдің әйелі).

жолы» эпопеясын стенографиялау бақыты бұйырған