Слайд 2
1-бөлім
Коммерциялық банктер,және олардың қызмет етуінің теоретикалық негіздері
Слайд 3
Қазақстан банктерінің тізімі
Қазкоммерцбанк
Қазақстан Халық Жинақ Банкі
БТА Банкі
Банк ЦентрКредит
АТФБанк
Альянс
банк
Еуразиялық банк
Kaspi bank
ДБ АО «Сбербанк»
Ситибанк Казахстан
Нурбанк
Цеснабанк
HSBC Банк Казахстан
Темирбанк
RBS (Kazakhstan)
Жилстройсбербанк
Казахстана
Альфа-банк
Казинвестбанк
Эксимбанк Казахстан
Delta Bank
Банк Китая в Казахстане
Банк Астана-Финанс
Банк ВТБ (Казахстан)
Метрокомбанк
Хоум Кредит Банк
ТПБ Китая
AsiaCredit Bank
БанкПозитив Казахстан
КЗИ Банк
Банк Kassa Nova
"Банк "Bank RBK" (прежнее наименование - АО "Казахстанский инновационный коммерческий банк" или Казинкомбанк)
Шинхан Банк Казахстан
Исламский банк Аль-Хиляль
Данабанк
Таиб Казахский банк
Сеним-банк
Кредит Алтын Банк
Заман-Банк
Национальный банк Пакистана в Казахстане
Слайд 4
Коммерциялық банктер, олардың жіктелуі
Қазіргі коммерциялық банктер — бұл
тікелей кәсіпорындарға, ұйымдарға, сондай-ақ халыққа қызмет ететін банктерді білдіреді.
Коммердиялық
банктер деп, бұл жерде Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктер туралы айтылып отыр.
Коммерциялық банктер мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі:
1. Жарғылық капиталдың қалыптасуына қарай:
мемлекеттік;
акционерлік;
жеке;
пай қосу арқылы (жауапкершілігі шектеулі серіктестік);
аралас (шетел капиталының қатысуымен).
2. Операцияларының турлеріне қарай:
әмбебап, яғни экономиканың барлық салаларына бірдей және кең көлемді банктік қызмет көрсететін банктер;
маманданған, яғни бір ғана салаға қызмет көрсететін банктер;
3. Аумақтық белгісіне қарай:
халықаралық;
мемлекетаралық
ұлттық;
аймақтық;
4. Салалық белгісіне қарай:
өнеркәсіптік банктер;
сауда банктері;
ауыл шаруашылық банктері;
құрылыс банктері;
5. Филиалдар санына қарай:
филиалсыз;
кеп филиалды.
Слайд 5
Қазақстан Республикасында банктерді ашуды ұйымдастыру
Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі
банктері ҚҰБ-нің лицензиясы негізінде қызмет етеді.
Лицензияның өзіндік стандартты нысаны бар
және онда коммерциялық банктердің айналысатын қызмет түрі жазылады. Қазақстандағы берілетін лицензияның дамыған шетелдерден айырмашылығы әмбебаптығы болып табылады.
Қазақстан Республикасындағы банк кызметінде мемлекеттік органдар банктердің мамандануын белгілемейді, мысалға, инвестициялық, ипотекалық қызметтерді жүзеге асырады және т.б. Қазақстандық банктер бағалы кағаздар нарығында да тікелей қатысуға толық құқылы.
Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктер банктік операцияларды жүзеге асыруға алатын лицензиядан басқа валюталық операцияларды жүргізу үшін арнайы лицензия алады. Мұндай лицензия оларға өз қызметін жүзеге асыруы үшін қажетті саналатын банктер қатарымен корреспонденттік қатынастар орнатуға, сондай-ақ дамыған шетелдерде өз филиалдары мен өкілеттігін ашуға құқық береді.
Сонымен қатар, екінші деңгейдегі банктер бағалы металдармен операцияларды жүзеге асыруға арналған лицензия алады. 1995 жылдың 31 тамызында қабылданған «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасында банкті ашу немесе оның қызметін ұйымдастыру мынадай үш кезеңнен тұрады:
Банк ашуға рұқсат алу;
Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өту;
Банк операцияларын жүргізуге лицензия алу.
Аталған заңға сәйкес, банкті занды және жеке тұлға ашуға құкылы.
Слайд 6
Бірінші кезеңде, банк ашушы банк ашуға рұқсат алу
өтінішін береді және оған қоса төмендегідей құжаттарды тапсырады:
рұқсат алу
үшін беретін өтініші;
құрылтайшылык шарт (түпнұсқа);
банктің жарғысы (түпнұсқа);
банк жарғысын қабылдау және банк органын сайлау туралы хаттама;
құрылтайшылар туралы мәліметтер;
құрылтайшылардың соңғы екі есептік жылдағы бухгалтерлік балансы (заңды тұлғалар үшін);
құрылтайшылардың қаржылық жағдайлары туралы аудиторлық қорытынды;
егер бір немесе одан да көп құрылтайшылары Қазақстан Республикасының резиденті болмаса, ондай жағдайда сол мемлекеттегі тиісті мемлекеттік немесе қадағалау органынан жазбаша келісім қажет;
егер банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым банк ретінде қайта құрылса, онда: онын. жарғысы, құрылтайшылық шарты, соңғы есептік мерзімге жасалған бухгалтерлік балансы, ұйымнын, қаржылық жағдайы туралы аудиторлық қорытынды;
банктің жетекшілік қызметіне тағайындалатын тұлғалар туралы мәліметтер, оның ішінде: банк төрағасы мен бас бухгалтерінің банк жүйесінде кемінде - үш жыл, ал олардын, орынбасарларының кемінде екі жыл, банк филиалының бірінші жетекшісі мен бас бухгалтерінің кемінде — бір жылдық еңбек тәжірибесі болуы және т.с.с.;
жаңадан құрылатын банктің толық ұйымдастырылу құрылымы (банктің өкілетті органымен бектілуі тиіс);
жаңадан құрылатын банктің ішкі аудит қызметі туралы ережесі (банктің өкілетті органымен бектілуі тиіс);
жаңадан құрылатын банктің несиелік комитеті туралы ережесі (банктің өкілетті органымен бектілуі тиіс);
жаңадан құрылатын банктің бизнес-жоспары, оның ішінде болу керек, оның ішінде: банк қызметінің стратегиясы, бағыттары мен ауқымы, қаржылық болашағы (есеп айырысу балансы, бастапқы қаржылық (операциондық) үш жылға арналған пайда және зиян туралы есебі, маркетинг жоспары (банк клиенттерін қалыптастыру), еңбек ресурстарын калыптастыру жоспары;
тапсырылған бизнес-жоспарына сәйкес дайындық шаралары туралы құрылтайшылардың есебі;
нотариалды түрде куәландырылған, кұрылтайшылардың атынан өтініш беруге құзіретінің барлығын растайтын құжаты;
басқа банктің жарғылық капиталына қатысуы туралы мәліметтер.
Банк ашу үшін рұқсат алуға берілген өтініш үш ай әрі кеткенде алты ай мерзімі ішінде өкілетті органда қаралады.
Слайд 7
Екінші кезеңде жаңадан құралатын банк ҚҰБ рұқсат берген күннен
бастап, бір ай ішінде Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде банк
мемлекеттік тіркеуге алынады. Оған, Қаржылық кадағалау агентгігінің банк ашуға берген рүқсатын және оның келісімімен расталған құрылтайшылық құжаттарын тапсырады.
Слайд 8
Үшінші кезеңде-банктік операцияларын жүзеге асыру үшін Қаржылық қадағалау
агенттігінен лицензия алады. Лицензия алу үшін мемлекеттік тіркеуден еткен
күннен бастап, бір жылға дейін мыналарды орындауға тиіс:
ұйымдастырушылық-техникаяық шараларды орындау, оның ішінде: Ұлттық Банктің нормативтік талаптарына сәйкес бөлмелерді және құрал-жабдықтарды дайындау, тиісті біліктілігі бар қызметкерлерді қабылдау;
жарияланған жарғылық капиталды төлеу.
Лицензия алуға өтінішпен бірге жоғарыда аталған талаптарды орындағандығын растайтын құжатты беруге тиіс. Өтінішті берген уақыттан бастап, бір ай ішінде ҰБ қарайды. Лицензияның мерзімі шектелмейді және онда банктің жүргізетін барлық операциялар тізімі көрсетіледі.
Банктер бағалы қағаздар нарығында басқа да кәсіби қызмет түрлерін жүзеге асыра алады. Оларға мыналар жатады:
брокерлік — мемлекеттің бағалы қағаздарымен;
дилерлік — мемлекеттің және өзге де бағалы қағаздармен;
кастодиандық;
клирингтік.
Осы аталған қызмет түрлеріне ҚҰБ-нен жекелеген және кешенді (бірнеше қызметке) лицензиялар беріледі.
Слайд 9
Сонымен катар, Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі банктер өз
қызметін жүзеге асыру барысында филиалдарын, өкілдіктерін, жинақ кассаларын, сондай-ақ
еншілес банктерін аша алады.
Банктің филиалы — филиал туралы ережеде немесе лицензияда көрсетілетін банктік операцияларды жүзеге асыруға кұқылы және өзінің дербес бухгалтерлік балансы бар, занды тұлға болып табылмайтын банктік мекеме.Заңға сәйкес, банктер өздерінің филиалын ашу үшін ҰБ-нің келісімін алуға тиіс. Ол үшін мынадай кұжаттарды тапсырады:
Филиал ашуға рұқсат алу өтініші;
Банк операцияларының тізімі көрсетілген банк филиалы туралы ереже;
Бірінші жетекші және бас бухгалтер қызметіне кандидаттар туралы мәліметтер.
Шетелдік банктердің Қазақстан Республикасы аумағында филиалдарын ашуға заңмен тыйым салынады.
Банктің өкілдігі — банктік операцияларды жүзеге асырмайтын, яғни банктің тапсырмасымен және оның атынан әрекет ететін банктің орналасқан жерінен тыс орналасқан, занды тұлға болып табылмайтын банктің құрылымдық бөлімшесі.Банк өкілдігі де Қаржылық қадағалау агенттігінің келісімімен ашылады. Шетелдік банктер өкілдіктерін ашу үшін мынадай құжаттарын тапсырады:
өкілдік ашуға рұқсат алу етініші;
өтініш жасаушы банктің, кұрылтайшылық құжаттары;
Қазақстан Республикасы аумағында өкілдік ашу туралы өтініш жасаушы банктің шешімі;
өтініш жасаушы банктің банктік қызметті жүргізуге арналған лицензиясының барлығын растайтын сол мемлекеттегі банктік қадағалау органының жазбаша расталымы;
аудиторлық ұйым куәландырған өтініш жасаушы банктің соңғы қаржылық жылға жасалған жылдық есебі;
өтініш жасаушы банктің Қазақстан Республикасы аумағында өкілдігін ашуға қарсы еместігін куәландыратын сол мемлекеттегі банктік қадағалау органының жазбаша хабарламасы;
өкілдікте жұмыс жасайтын қызметкерлердің саны және жетекшісі туралы мәліметтер.
