Презентация на тему по химии на тему Мырыш (10 класс)

№247 орта мектеп
10 – сынып
Химия пәнінің мұғалімі: Байжанова Жанар

құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктері туралы білімді қалыптастыру; мырыш,

оның табиғатта кездесуі, қасиеттері, қолданылуы, алынуы жайлы түсіндіру;
Дамытушылық: d – элемент мырыш атомының құрылысы мен кристалл торларының ерекшеліктерін басқа элементтерден ажырата білу, Электрондық формуласын құрастыру, жеке атомға сипаттама беру, әр топтың атомдарының айырмашылығын түсіндіре білу, қорытынды жасау, жүйенің сөздік қорын молайту білім – білік дағдыларын дамытуға көмектесу;

Тәрбиелік: сабақ уақытын бағалауға үйрету, еңбекқорлыққа және пәнге деген қызығушылығын арттыру.

ІІ. Үй тапсырмасын

сұрау.

1. Мыстың химиялық қасиеттері
2. Мыстың жалпы сипаттамасы
3. Карточкамен есептер шығару

элемент
2). Сұйық метал
3). Ең қатты металл
4). Зергерлік бұйым
жасайтын

металл

5). Темірдің құймасы

С ы н а п

М ы с

Х р о м

А л т ы н

Ш о й ы н

И. Геннелс (М.В.Ломоносов ұстазы )
Кеннен таза мырыш

алудың әдістерін тапқан. Мырыштың латынша атауы
«ақтаңдақ», « ақ дақ », Аты «олихальгум тутил», «шпиаутер», «аурахалькум»
деп сан рет өзгерген 20 ғасырдың басынан бері ортасына цинк деп аталып кетті.

ІІ. Мырыштың жалпы сипаттамасы:

+30 Zn 1 s 2 2s 2 2p 6 3s 2 sp6 3d 10 4s2

Графиктік түрі

IV

IIІ

II

I


S P d

элемент арасында 23 орын алады.
Әдетте мырыш – полиметалдық Қазақстан

полиметалдық кендердің қорымен танымал. Негізгі кен орындар: Қарағанды облысында, кенді Алтай және Оңтүстік Қазақстанда орналасқан. Өндіріс зауыттары: Риддер,Өскемен, Балқаш қалаларында өндірілді.

ІҮ. Алынуы

Кенді өртеу арқылы:
2ZnS + 3O2 → 2ZnO + 2SO2

Көміртекпен тотықсыздандыру:
ZnO+ C → Zn + CO

Гидрометалургия арқылы:
ZnO + H2SO 4 → ZnSO4 + H2O

Электролиз кезінде түзімді:
2ZnSO4 + 2H2O →3Zn + 2H2SO4 + O2↑

үшін қажет элемент. Ересек адамның ағзасындағы мырыш бұлшық еттерде

65 % , сүйектерде 20 % жинақталған. Ал қалған бөлігі қан плазмасында, бауырда және эритроциттерде болады. Zn – ең көп мөлшерде қуықасты безінде кездеседі. Мырыш – қанның құралындағы қанттың мөлшерін реттеп отырады. Негізгі мырыш қарабидай кебегінде көп болады. Адам ағзасы мырыш ет, сүт және жұмыртқа тағамдарын пайдалану арқылы қабылдамайды.
Зиянды әсері. Мырыш ағзада көбейіп кетсе Са – дің құралы төмендеп остеопороз (сүйек сынғыштығы) ауру пайда болады. Ағзада жетіскен тері аурулары және диабет ауруына ұшырайды.

VI Химиялық қасиеттері

Жай заттармен әрекеттесуі
Zn + Cl 2 → Zn Cl2
2Zn + O2 → 2 ZnO
Zn + S → ZnS

Күрделі заттармен әрекеттесуі
Zn + H2 O → ZnO + H2 ↑
Zn +2H Cl → ZnCl 2 + H2 ↑

Мырыш екідайлы қасиет көрсетеді,
ол қышқылдармен де, сілтімен де
әрекеттеседі ол қышқылдармен де,
сілтімен де әрекеттеседі:

Zn + 2 Na OH→ Na 2 ZnO2 + H2
(крист ) натрий цинкаты

те, су да әсер етпейді, сондықтан масса темір және

болат бұйымдардың қорғаныш қаптамаларына жұмсалады.
Мырыш көп мөлшерде гальвани элементтерін дайындауға жұмсалады. Металдық мырышты гидрометаллургиялық процестерде күміс, алтын, кадмий және т . б . көптеген бағалы металдарды ерітінділерінен бөліп алу үшін тотықсыздандырғыш ретінде қолданады.

қоланылатын оның құймаларын алуға жұмсалады.

Жез – мыс негізінен мырыштың әр түрлі мөлшерде құймасы. Олардан радиатор құбырын,патрон,шланг,гильзаларын дайындайды.Алюминий қосылған жездің сыртқы түрі алтынға ұқсас, олардан әртүрлі тұрмыстық арматура, жұлдызшалар, эмблемалар және т . б . дайындайды.

22% - ке дейін ) кіреді, ол тұздар және

органикалық қышқылдардың ерітінділеріне тұрақты. Нейзильберден көркем бұйымдар, медициналық құрал – жабдықтар
( «нейзильбер» - жаңа күміс) жасайды. Мырыштық құймалар типографиялық құймалар дайындау үшін полиграфиялық өнеркәсіпте кеңінен қолданылады.

С – қа дейін) жоғары термоиілгіштігімен ерекшеленеді. Бұл құймадан

күрделі конфигурациялы бұйымдарды үрлеп дайындайды. Мысалы, шәйнектердің дайындалуын едәуір жеңілдетеді.

^/
Мырыш ІІ топтың негізгі топшасында орналасқан
Сыртқы энергетикалық деңгейінде 2е

бар
Мырыш жай заттармен әрекеттескенде тотықтырғыш қасиет көрсетеді
Мырыш қиын балқитын металл
Мырыш негіздік қасиет көрсетеді
Zn атомы ядросының құрамында 30р+, 35n0 бар
Мырыш сумен әрекеттескенде гидроксид түзеді
Мырыш қышқылдардан сутекті ығыстырады
Мырыш азотпен сутекпен әрекеттеспейді
Мырыш темірден жасалған бұйымдарға қорғаныш, қаптамалар жасау үшін қолданылады

г мырыш күкірт қышқылымен әрекеттескенде (қ.ж) қанша литр сутек

бөлінеді?

/5 ұпай/

2 – топ
Мына өзгерістерді жүзеге асырыңдар:
↓

/4 ұпай/

6,5 г мырыштың тұз қышқылымен әрекеттесуінен алынған сутек газы қанша грамм мыс(ІІ)оксидін тотықсыздандырады?

/5 ұпай/

оксидтердің қатары

Al2O3, ZnO
BeO, CO
ZnO, MgO
FeO, NO
ZnO, CaO
3. Na2ZnO2 қосылысындағы

мырыштың тотығу дәрежесі

- 2
+ 2
+ 4
+ 3
+ 1

4. Мырыш гидроксиді мен әрекеттесетін заттар қатары

CO2, Ca(OH)2
ZnSO3, Fe2O3
H2SO4,ROH
P2O5, Cu(OH)2

5. 6,5 г мырыш пен 6,5 күкірт қыздыру нәтижесінде түзідген мырыш сульфидінің массасы

8,7 г
7,6 г
9,6 г
9,7 г
8,6 г

молекулалық таңдау
ZnCl2 + K2S=ZnS+2KCL
Zn(NO3)2+2KOH=Zn(OH)2↓+2KNO3
ZnO+H2SO4=ZnSO4+H2O
ZnS+2HCl=ZnCl2+H2S↑
7. Мырыш сульфидін түзетін заттар
ZnO және

H2S
Zn жәнеSO2
Zn жәнеSO3
Zn+S
Zn(OH)2+H2SO4

8. өзгерістеріндегі “х” , “ү” заты

Х – NO, y-H2O
X – HNO3 , y – CH4
X - HNO3, y – K2CO3
x – N2, y - C
X – NH3, y-CO

9. ZN + S ⟶ZnS реакция теңдеуі бойынша күкіртпен 5г мырыш әрекеттескенде қанша грамм мырыш сульфиді түзіледі?

7,46 г
6,46 г
5,46 г
3,46 г
2,46 г

10. 2 моль мырыш тұз қышқылымен толығымен әрекеттескенде қаша грамм тұз түзіледі.Мырыш сульфидін түзетін заттар

372
272
172
472
572