Слайд 3
Listeria түрі,
Corynebacteriace
тұқымдасы, firmicutes
бөліміне жататын, таяқша
тәрізді бактерия.
Қоздырғыш ағылшын
бактериологы Листер
Джозефтың
атымен
аталынған.
Слайд 4
Көбінесе листериялар адам организміне азық-түліктің
құрамындағы заттар арқылы енеді.Олардың қатарында:
Ет
жұмсақ сыр
фаст-фуд
Сүт құрамында болады.Егер
адам глутаматы аз зақымданған тамақ жеп ,артынан глутаматтың концентрациясы жоғары томат шырынын ішсе,ауру туындау қаупі өседі.
Патогенезі
• Инфекцияның ену
қақпасы:
көбіне ас қорыту
тыныс алу жолдарының шырышты қабығы
жарақатталған тері.
Листериялар қанға түсіп, қан
арқылы ретикулалық – эндотелиалды жүйе
ағзаларына және жүйке жүйесіне өтеді. Бұл
ағзаларда листериомалар пайда болады.
Листериомалар некрозға ұшырауы мүмкін,
нәтижесінде органдарда дистрофиялық өзгерістер
пайда болады.Листериялар бұзылғанда
интоксикацияны туғызатын эндотоксин бөлінеді. Фагоциттердің зақымдалуы
нәтижесінде иммундытапшылық жағдайы асқынады.
Слайд 6
Листериоздың клиникалық түрлері
Ангиозды-септикалық
Көз
Бездік
Сүзек тәрізді
Терілік
Респираторлы
Жүкті әйелдің
нәрестелердің
Слайд 7
Листериялар глутаматтың көмегімен ағзаның қорғанысын бұзады
Ауру тудырғыш бактерияларға
бөгет болатын-асқазанның қышқылды ортасы,көп бактерияларды өлтіреді.Соңғы 10 жылда Еуропада
листериоз 2 есе көбейді.Себебі листерия адам организміне түскенде болатын қиындықтарға қарсы тұруға үйренді.
Слайд 8
Балалар патологиясындағы рөлі
Листериоз нәрестелерде жүкті әйелдерге қарағанда ауыр
болады. Листериоздың мерзімі жәнеклиникалық белгілері уақытына және инфекцияланған жолына
байланысты.Жатып ішінде өлім болмаса, туа біткен листериозбен бала әдетте шала, салмағы аз болып туылады.Бірнеше уақыттан кейін немесе 1-2 күнде оның жағдайы кенеттен нашарлайды,температурасы көтеріледі,мазасыздық,демігу,цианоз,тырыспа,
Көп жағдайда өлім болады.
Слайд 9
Листериоз симптомдары
Ангиозды-септикалық формадағы листериоз-кең таралған ауру формасы.Ангина түрінде
көрінеді.
Катаральді және фолликулярлық ангина аранның қызаруымен ,жұтынғанда ауырумен,миндалиналардың өсуімен
байқалады.Дене температурасы 38-39 градуста 5-6 күн тұрады.
Үлпек ойықты ангина кезінде аран қызарумен қатар миндалиналарда сұр үлпек жарасы болады
Слайд 10
Ауру 10-12 күнге созылады.Ем жүргізілмесе сепсис дамуына алып
келеді.Дене қызарып,қызыл бөртпелер пайда болады.
Слайд 11
Көздегі листериоз формасы
Қазіргі кезде сирек кездеседі.Бұл кезде тікелей
жануармен қарым-қатынас арқылы жұқтырылады.Көздің зақымдалуы іріңді конъюктивитпен,ісінумен байқалады.
Слайд 12
Листериялар айтарлықтай тұрақты: төменгі
температурада, кептіргенде жақсы сақталады,
қайнатқанда 3-5
минут ішінде жойылады. Суда,
дәндерде, сабанда төменгі температура жағдайында бірнеше
жылдар сақталуы мүмкін, және де көбейе алады.
Слайд 13
Листериялар көптеген табиғи нысандарда табылған, ең алдымен сүр
шөпте
және басқа малазық өсімдіктерде анықталған. Листериялар
көптеген жабайы және үй
жануарлары мен құстардан бөлінеді. Олар
малазықты және суды ішкенде бір – бірінен жұқтырып, адамға
жұқтыру көзі болуы мүмкін. Листериоздың негізгі таралу жолдары
алиментарлық – ет, сүт, сыр, көкөністі қолданғанда. Сонымен қатар, су,
қарым – қатынас арқылы таралуы мүмкін. Ауа – шаң арқылы жұғуы –
жануарлардың жүнін, терісін өндегенде. Көп жағдайда инфекция бірен– саран кездесіп отырады.
Слайд 14
Листериозға 55 жастан асқан ересектер, 1
жасқа толмаған балалар
және иммунитет тапшылығы бар науқастар
жиі шалдығады. Листериоз жүкті әйелдерде
өте қауіпті, себебі
олардың иммунды статусы төмен. Ауру анасынан транплацентарлы
жолмен ұрыққа беріледі, соның нәтижесінде мерзімнен бұрын немесе
тұған соң ұрық өлі туады немесе ақаулар дамуынан қайтыс болады.
Нәрестенің жұқтырылуы: босанған кезде инфекция ауру анасынан
нәрестеге жұғуы мүмкін.
Слайд 15
Листерия ортамен байланысты бактерия
Израильде жылына 15 түсік болған
Ол
кез келген затта болуы мүмкін.
“Адамдар онымен бірге ауырмай өмір
сүруі мүмкін,кейін иммунитеті төмендеп ,кенеттен ауырып осы түсікке алып келуі мүмкін”,- деп қорытады дәрігер.
Слайд 16
Микробиологиялық диагностикасы
• Зерттеуге алынатын материал –
қан, ми – жұлын
сұйықтығы, көмей шайындысы, ұрық айналасындағы су.
•
Зерттеу әдістері – бактериологиялық, серологиялық,
аллергиялық, ПТР. Бактериологиялық әдіс кезінде тиісті
қоректік ортаға сеуіп материалды, төмен температурада
өсіруді, бөлінген дақылдың идентификациялауды
биохимиялық және антигендік қасиеті бойынша
идентификациялауды. Серологиялық әдістер КБР, қос
сарысумен қойылатын тікелей емес гемаглютинациялық
реакция, ИФТ және листериозды диагностикуммен
қойылатын АР. Молекулярлы – генетикалық әдіс: ПТР