Слайд 3
ОСТЕОАРТРОЗ
Остеоартроз (ОА) – ұқсас биологиялық, морфологиялық, клиникалық көріністері
бар әртүрлі этиологиядағы және негізінде буындардың барлық компонеттерін, бірінші
кезектеп, шеміршектің, субхондарльды сүйектің, синовиалық қабықтың, байламдардың, капсулалардың, буын маңындағы бұлшықеттің зақымдалуы жататын аурудың гетерогенді тобы.
Слайд 5
Остеоартроздың қауіп факторлары
Слайд 7
Артрозда буын өзгерісі
Артроз кезіндегі патологиялық процесс: үдемелі гиалинді
шеміршек жойылуы,
субхондралды сүйекте өзгерістер болуы – остеофиттер, субхондралды
остеосклероз, ары қарай кистозды құрылымға ауысу.
Сонымен қатар синовий қабығы, периартикулярлық құрылымдарда (бұлшықет, байлам,сіңір) – шамалы қабыну, функциясы бұзылуы байқалады.
Слайд 8
Остеоартроз клиникалық классификациясы
Слайд 9
Артроз клиникалық көрінісі
Ауырсыну физикалық күш түскенде, түнде, демалғанда,
буын палпациясында;
Құрысу 30мин аспайтын таңертеңгіолік не демалыстан соң пайда
болуы;
Қозғалыс шектелуі;
Байлам бекіген жерде ауырсыну, крепитация;
Буын маңы бұлшықеттер атрофиясы;
Деформациялар (тізелердің варусты деформациясы, «квадратты алақан», Геберден, Бушар түйіндері);
Слайд 10
Остеоартрозда ауырсыну түрлері
«Механикалық ауырсыну» – ең жиі кезедседі,
күндізгі жүктемеде артып, түнде басылады
Үздіксіз қақсаған түнгі ауырсынулар түннің
бірінші бөлігінде мазалайды, сүйек субхондралды бөлігінде венозды стаз, сүйекішілік қысым артуы
«Старттық ауырсыну» – демалған соң 15-20 мин кейін мазалайды
Үздіксіз ауырсыну (бұлшықеттің рефлекторлы спазмы, синовит дамуы)
Старттық не басқа ауырсынулар. Жүктемеде не тік тұрғанда артуы
Тік тұрғанда ауырсыну синовитте кездеседі
Буын ісінуі сұйық жиналуы не синовий қабаты қалыңдауы
30мин кем таңертеңгілік құрысу
Буын белсенді қозғалысында крепитация, сықыр естілуі
Буында активті және пассивті қозғалыстар шектелуі
Буын маңы бұлшықеттер атрофиясы
Соңында қол-аяқ деформациясы дамиды (тізелердің варусты деформациясы, «квадратты алақан», Геберден, Бушар түйіндері)
Слайд 12
Буын жағдайын бағалау әдістері
Буын шеміршегі: УДЗ; рентгенография; компьютерлік
томография; МРТ0; биопсия;
Шеміршек асты сүйек, шеттік өсінділер: Симметриялық буындар
рентгенографиясы;
Сүйек сапасы: Денситометрия (СМТ анықтау);
Бұлшықет пен байламдар: УДЗ;
Сүйек және шеміршек заталмасуы: ҚБХА, синовий қабаты анализі
Слайд 13
Остеоартроздың рентгенологиялық симптомдары:
буын қуысы тарылуы (< 3 мм
– айқын тарылу)
субхондралдық остеосклероз
остеофитоз ( гонартроз — шеттік остеофиттер)
кистозды
қайта құрылу (субхондралды кисталар)
остеоартроз қазақша
Артроздың рентгенологиялық белгілері:
1.Тізеүсті сүйегі остеофиті
2.Буын қуысы тарылуы
3.Сан сүйегі ішкі бөлігі деформациясы, буын тарылуы
Слайд 14
Остеоартроз рентгенологиялық кезеңдері
(J.Kellgren, J.Lawrence, 1957)
О кезең — Рентгенологиялық
өзгеріс жоқ
1 кезең күдікті өзгерістер — аздап буын тарылуы,
остеофитткр дамуы
2 кезең Минималді өзгерістер — аздап буын қуысы тарылуы — кішкентай остеофиттер
3 кезең шамалы өзгерістер: шамалы буын тарылуы, көптеген остеофиттер, аздаған субхондралды остеосклероз, буын беті деформациясы;
4 кезең. Айқын өзгерістер: айқын буын тарылуы көп ірі остеофиттер, айқын субхондралды остеосклероз, сүйек эпифизі деформациясы
Слайд 15
ЕМІ
Емдеу тактикасы: барлық остеопорозы бар пациенттер амбулаториялық емделеді.
Дәрі-дәрмексіз емдеу :
·
Тәртіптемесі: II, еркін;
· №15 үстел.
Слайд 16
Негізгі дәрілік заттардың тізбесі:
Слайд 17
Қосымша дәрілік заттардың тізбесі:
Емдеудің басқа түрлері:
статикалық жүктемелерді, емдік
дене шынықтыруды алып тастай отырып, емдік дене жаттығулары;
ден салмағын
төмендету (түзету);
буындар үшін арнайы құрылғыларды қолдану (бекітетін таңғыш, тізеқап, отопедиялық төсемшелер, ортездер, таяқшамен жүру);
физиотерапия (суық немесе жылыны жергілікті қолдану, ультра дыбыстық терапия) – қарсы көрсетілімдері болмаған кезде;
· уқалау.
Слайд 18
Алдын алу:
· - дене салмағын бақылау
·- ауыр дене асыра
жүктемелерін жою (тұрмыстық, спорттық, кәсіби).
- ортез, тізеқап кию.
Пациент жағдайының
мониторингі:
диспансерлік бақылау - жылына 1-2 рет;
үдемелі емдеу кезінде - травматологтардың консультациясы (хирургиялық түзету қажеттілігі мәселесін шешу үшін).
Хирургиялық емдеу :
· буындарды эндопротездеу;
· буынның жеке бөліктерін эндопротездеу.
Слайд 19
ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ КЕЗЕҢІНДЕ ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ
Диагностикалық іс-шаралар:
· шағымдар
жинау, анамнез.
Дәрі-дәрмекпен емдеу:
· диклофенак 75 мг б/і;
· кетопрофен 2
мл б/і.
· трамадол 50-100 мг б/і немесе іштей ауру синдромының қарқындылығына қарай.