Презентация на тему Тул къыз Ж.Керимова (9 класс)

къумукъ къызны Ватангъа,сюйгенин аминлигин, къыйынлыкълагъа чыдамлыгъыны гьакъындан охувчуланы ойларын

тергемек.
Поэманы терен маънасын чечмек.
Поэманы ичиндеги гесеклени гёнгюнден айтдырыв.
Охувчуланы патриот гьислерин уятмакъ, дав гелтирген къыйынлыкъланы эсгере туруп, яшланы «Давлар болмасын!» - деген ойгъа гелтирмек.
Адабият асарны чеберлик аламатларын герсетмек.
Ахтарыв иш : ата юртунда …..
Ана тилге бакъгъан сюювюн артдырмакъ.

булан юрегимден
Чыкъгъан эки къанатым
Макътав болсун халкъыма
Йырларымдан тоймайгъан,
Къанаты сынгъан

къушдай
Болма мени къоймайгъан.

алгъан?
Давдан сонгу къызны келпети нечик суратлана?
Къызны гьалын автор нечиксуратлай?
Ананы

келпети поэиада нечик суратлана?

асарны аслу маънасын чечив
Асарны журасы:
Поэманы аслу маънасы:
Поэманы идеясы:
Ахтарыв иш:
Охулгъан

бёлюклеге гёре, поэманычеберлик аламатларын тапмакъ.( тенглешдирив, метафора, эпитет, бирикген сёз тагъымлар )
Боран ургъан гюлдей сёнген яшлыкълар- тенглешдирив
Чайканы акъ къанатыдай – тенглешдирив
Гюнесувдай таза – тенглешдирив
Гёммек кёкню оьбюп мени гёзлерим – метафора
Къанлы дав - эпитет.

неге къойгъан автор?
Эпиграф не саялы поэманы башына салгъан автор?
Къыйматлав:
Дарсны

гьасиллерин чыгъарыв:
1.Биз бугюн дарсда кимни гьакъында сейледик?
2.Ушатдыгъызму бугюнгю дарсны?
Уьйге иш:
Охугъан асаргъа гёре: «Аналар, бала къайгъы гёрмегиз!!!»

къатынлар-герти къурдаш,сюйкюмлю олжа, илиякълы гелин,тарбиялы ана, тарыкълы ерде къаялардай

къатты да, сюзюк сувдай таза да, эренлер булан тенг де болуп болагъанын яшавда кёп керенлер исбатлагъан. Бугюн мен ананы оьтген девюрлерде белгили ишлери, эренлени орнун тутуп гёрсетген къоччакълыкълары гьакъда айтма сюеген къатын-къызлар мени юртлуларым. Эрлери давлагъа гетип, къолунда яшлары булан къалгъан аналар, сюйгенлери гетип, «гёзле мени» деп савболлашып гьасирет къалгъан гелешмишлер ачлыкъны, къыйынлыкъны оьзлени къайратлы загьматы булан уьстюн де гелген, «Бары да зат фронтгъа»-деп Совет Армиягъа да кёмек этген. Гечесин – гюнюн бир этип, эрлерини, уланкъардашларыны, сюйгенлерини орнун тутуп , тракторлагъа, комбайнлагъа да минген, ишлеген. Оланы атларын эсгере турсакъ , кёп атлар бар.
Уьч уланын давгъа йиберип гёзлей къалгъан Абдуллаева Машарат, эркъардашын да, янгы къошулгъан сюйгенин де йиберип оьмюрю гёзлей гетген Гьубайдат Халай, бир баласы булан къалгъан Багаутдинова Умукусюм абажи, гёзлери гёзлей гетген Солтанат халай ва шолай башгъалары.
Поэмада Тул къалгъан къызъяшны келпетине ошашлы бизин юртлу Багьавутдинова Умукусюм абажи.
Дав битгенли 72 йылдан къолай буса да белгисиз, гелмей къалгъан игитлени олжалары аллагь рагьмат этгир Умукусюм абажи давдан къайтмай къалгъан уьягьлюсюн къаравуллай туруп 97 йыллыкъ чагъында гечинди. Ол Багьавутдинов Пейзулла 1915 й. тувгъан. Уллу Ватан дав башлангъанда давгъа гетген. Белгисиз тас болгъан.
Биз Умукусюм абажиге де тул къалгъан къатын деп айтмагъа болабыз.