Презентация на тему Балалардағы өкпе туберкулезі

көксау – адам мен жануарларда болатын созылмалы жұқпалы ауру.

Туберкулездің қоздырғышы – микробактерияны (“Кох таяқшасын”) неміс микробиологы Р.Кох (1843 – 1910) ашты (1882). Туберкулез микобактериялары жіңішке, түзу не сәл иіліп келген таяқшалар, ұзындығы 1 – 10, ені 0,2 – 0,6 мкм.

оның  85-87 проценті өкпе туберкулезіне жатады. Бұл туберкулез ауруының

ең басты тарау жолы ауа екендігін, ал микроб адамға осы ауамен тыныс жолдары арқылы кіріп өкпе ұлпаларына тоқтайтындығын көрсетеді.
     Туберкулез  микробы әдетте өкпеге түскеннен  кейін қозғалысы шамалы, ауа айналысы аздау келетін өкпенің оң жақтағы  бөлігінің жоғары жағына келіп тұрақталады  да бірінші ошағын құрайды. Бұл ошақ денесі шыныққан, қайратты денесінде  иммунитеті бар адамның өкпе ұлпаларымен  қоршалып, әктеліп, қатып қалады. Осындай  қоршауда туберкулез микробы белгісіз уақытқа дейін ешқандай белгі  бермей қала беруі мүмкін. Міне осы  ошақты алғашқы байқаған ғалым атымен Гон ошағы деп атайды.

Олардың кейбіреуі құрып кетеді, ал кейбіреулері бірігіп, көлемі әртүрлі

туберкулездық фокус құрайды. Микробтар осы фокустан тез арада лимфа жолдарымен өкпе түбіндегі бездерді шошындырады. Міне, туберкулездық фокус, қабынған лимфа жолдарымен ауырған без үшеуі алғашқы туберкулездық комплекс деп аталады. Бұл өкпе туберкулезінің ең бірінші түрі. Бұл адам еш қиналмайды өзінің ауру екенін де білмейді. Уақытында емделген алғашқы туберкулездіқ комплекс асқынбай, тез жазылады. Туберкулез ауруы әдетте адамның жиі-жиі «тұмаулап», мең-зең болып, дене қызметіне, жұмысқа селқостығы басталады. Тамаққа тәбеті тартпайды.

қатал басталғанда дене қызуы 38 – 39 градусқа дейін немесе одан да

жоғары көтеріледі, ал жайлап басталғанда  қызу көтерілісі шамалы болады да, әдетте 37,2-37,5 градус шамасында ұсталады. Көбінесе дене қызуы кешкі уақытта көтеріледі, ал дене қызуының таңертен көтерілуі  сирек кезігеді. Дене қызуымен қатар  туберкулезбен ауырғанда әр уақытта  терлегіш пайда болады. Аурудың қатты  басталған түрлерінде түнде қатты  терлеу арқасында іш киімі және төсек  орны су болып кетеді, бұл ауру адамды қатты шаршатады, әрі әлсіретеді.

барлық жұқпалы аурулардағы сияқты үш буынның болуы шарт. Олар:

1) жұқпалы ауру себепсіші немесе инфекция көзі, 2) жұқпалы микробын тарататын әртүрлі факторлар, 3) осы микробты қабылдағыш, сезімтал ағза. Егер осы буынның бірі болмай қалса, жұқпалы ауру таралмайды.
     Туберкулезді  тарататын басқы себепкер – ауру адам. Бұлардың ішінде аса қауіптісі  туберкулездың ашық түрімен, яғни сыртқа ортаға өз микробын шығаратын сырқаттар. Ал аурудың жабық түрімен (микроб шығармайтындар) ауратындар өз айналасына зиянсыз деп есептеледі.

балаларға БЦЖ вакцинасын егу. БЦЖ вакцинасы бiрiншi рет нәресте

дүниеге келгенде перзентханада жасалса, қайталап 6-7 жастағы 1-сынып оқушыларына егiледi. БЦЖ вакцинасы бала ағзасында туберкулезге қарсы иммунитет қалыптастырып, оларды туберкулездiң өте ауыр түрлерi – менингиттiң және милиарлы «жайылған» туберкулездiң дамуы- на кедергi жасайды. Вакцина егiлгеннен кейiн туберкулезге қарсы иммунитет 2 ай шама- сында қалыптасады. Осы иммунитет қалып- тасу кезiнде бала туберкулезбен ауыратын адаммен қарым-қатынаста болмауы тиiс. Бүгiнгi таңда бiз, дәрiгерлер, бала тууды жоспарлы түрде жүргiзу керектiгiне кеңес беремiз. Себебi, денi сау ата-ана ғана дүниеге денi сау ұрпақ әкеледi. Туберкулез тұқым қуаламайтын ауру және туа пайда болатын туберкулез өте сирек кездесетiн жәйт (1 млн. нәрестеден 1-еу ғана).

жұбайы екеуi туберкулезге тексерiлуi қажет. өйткенi, екiқабат кезiнде туберкулезбен

ауыратын әйелде ауру өршiп, асқынады да, аурудың салдарынан өзiне және құрсағындағы ұрықтың жетiлуiне де зиян келедi. Жүктi- лiктiң бiрiншi жартысында баланың негiзгi мүшелерi қалыптасу кезiнде екiқабат әйелдi ауру белгiсi болса да, туберкулезге рентген сәулесiмен тексеруге болмайды. Екiқабат әйелдi тек жүктiлiктiң екiншi жартысында ғана туберкулезге рентген сәулесi арқылы тексеруге болады. Сонымен қатар, егер әйелде аурудың басқа да белгiлерiмен қатар, 2 аптадан аса жөтел болса және емдеу барысында жөтел сақталса, жедел туберкулезге оның қақырығы үш мәрте тексерiлуi тиiс. Жүктi кезiнде әйелде туберкулез анықталмаса, анасы босанғаннан соң тығыз қатынаста болатын жаңа туған нәрестеге туберкулез тез жұғады да, бiрден бала туберкулезге шалды- ғады. өйткенi, нәрестеде туберкулезге қарсы туасылы иммунитет болмайды, туберкулез жұққан нәресте аурудың ең ауыр түрiне шалдығады.
Туберкулезге қарсы иммунитет жақсы қалыптасқан балалар туберкулез жұқтырған жағдайда аурудың жеңiл түрiмен ауырады. Туберкулездiң бұндай жеңiл түрiн емдеп жазу да жеңiл.