Слайд 2
I КІРІСПЕ
II НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Этиологиясы
2.Патогензі
3.Клиникалық көрінісі
4.Емі
5.Асқынулары
6.Болжамы
III ҚОРЫТЫНДЫ
IV ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Жоспар:
Слайд 3
КІРІСПЕ
Тыныс- организмде тотығу –тотықсыздану процестерінің, яғни оттегінің организмге
сырттан түсуінен бастап тіндерде пайдалануын, соның нәтижесінде көмір қышқыл
газының бөлінуін, оның сыртқа шығарылуын қамтамасыз ететін күрделі процесс.
Слайд 4
Тыныс жетіспеушілігі- дегеніміз артериялық қанның газдық құрамының жеткілікті
қамтамасыз етілмеуі немесе оның сырттық тыныс жүйесі функциясының артуымен
қамтамасыз етілуі.Сыртқы тыныс жеткіліксіздігі - деп белгілі бір жүктемелерден кейін немесе тыныштық жағдайдың өзінде қанның қалыпты газдық құрамын сақтап тұра алмайтын өкпе мен тыныс алу жолдарының жағдайын айтады.
Слайд 5
Сыртқы тыныс жеткіліксіздігі нәтижесінде өкпеде оттегінің сіңірілуі, артериалық
қанда гемоглобиннің оттегіге қанығуы және организмнен көмір қышқылы газының
сыртқа шығарылуы бұзылады. Ол организмнің тыныштық жағдайының өзінде де артериалық гипоксемия мен гиперкапния (тыныстык ацидоз) дамуына әкеледі және қол жұмысына немесе физикалық жүктемелерге адамның мүмкіншіліктерін азайтады
Слайд 6
Ол мына себептерден:
● тыныс алу жолдарының тарылуынан;
● өкпе
тінінің дерттік өзгерістерінен;
● өкпеде қанайналым бұзылыстарынан;
● кеуде қуысы қозғалыстарының
бұзылыстарынан;
● тыныстық бұлшықеттердің бүліністерінен;
● тыныс алудың жүйкелік реттелулерінің бұзылыстарынан (ОЖЖ бүліністерінен) – дамиды
ПАТОГЕНЕЗІ
ЖТЖ патогенезіне байланысты бөлінеді:
-гипоксемиялық(қышқылдың жетіспеушілігі)
-гиперкапниялық(көмірқышқылдардың жиналып
қалуы)
-аралас
Слайд 8
Өкпеде газдардың алмасуы майда бронхиолалардан басталатын өкпе ұяшықтарында
болады. Сау адамдарда тыныс алуға қатысатын өкпенің беті 160-200
м2 теңеледі. Газдардың алмасуын қамтамасыз ететін бұл алаңда 100 000-дай респирондар деп аталатын өкпенің терминалдық тыныстық бірлігі және бірнеше миллиондаған өкпе ұяшықтары болады. Олар өкпе артериолаларымен келетін веналық қанмен қамтамасыз етіледі. Бұл артериолалар қылтамырларға тармақталып, ұяшықтарды жанжағынан қоршап тұрады және ары қарай өкпе көктамырларына ауысады. Веналық қан оттегіні қабылдап, көмірқышқыл газын өкпе ұяшықтарына шығарып, артериалық қанға айналады. Ол дұрыс болуы үшін сыртқы ортадан өкпе ұяшықтарына жеткілікті мөлшерде оттегі түсуі және ұяшықтар жеткілікті түрде қанмен қамтамасыз етілуі қажет. Оттегі жеткілікті түсуі үшін өкпе ұяшықтарының дұрыс желдетілуі маңызды. Осыған байланысты, көмір қышқылы газының диффузиялық қабілеті оттегіге қарағанда 20,3 есе артық болудан, артериалық гипоксемия дамуына өкпе ұяшықтарының желдетілуі (Va) мен олардың қанмен қамтамасыз етілуінің (перфузиясының) арақатынасының ((Va/Q) бұзылыстары жиі әкеледі.
Слайд 9
Тыныс жетіспеушілігінің 4 түрін ажыратады:
Обструкциялық
Рестрикциялық
Диффузиялық
Аралас.
Слайд 10
КЛАССИФИКАЦИЯСЫ:
Обструктивтік
Рестриктивтік
Гиповентиляциялық
Шунто-диффуздық
Слайд 11
ОБСТРУКЦИЯЛЫҚ ТЫНЫС ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНЕ ӘКЕЛЕТІН СЕБЕПТЕР:
Бронхоспазм
Тыныс жолдарының өзегін тарылтатын
бронхтар қабырғасының қабыну процестері және склероздық процестер
Бронхтардың өзегінде
қақырық,кілегейдің жиналуы
Ұсақ бронхтардың сырттан басылуынан коллапсы
Трахея мен ірі бронхтардың экспирациялық коллапсі
Слайд 12
Рестрикциялық тыныс жеткіліксіздігі
РТЖ- өкпенің тыныс бетінің азаюынан
, керілуінің шектелуінен болады. Қалыптыда өкпедегі альвеолардың саны 3000
млн.жуық. Барлық альвеолалардың жалпы аумағы 10 млн.кв. құрайды, ал капилярлардың жалпы аумағының беті- 130 м.кв шамасында.
Слайд 13
ЖЕДЕЛ ТЫНЫС ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ
Жедел тыныс жетіспеушілігі- дегеніміз газ алмасудың
бұзылысы мен гипоксемия,гиперкапния әсерінің бірнеше минуттан бірнеше күнге дейін
күшеюі болып табылады.
Слайд 14
Этиологиясы
Қалыпты тыныс алу жүйесінің функциясы оның
көптеген компоненттеріне тәуелді(тыныс алу орталығы, жүйке,кеуде торы,тыныс алу жолдары
және альвеолалар).Осы аталған компоненттердің жұмысының бұзылуы тыныс жетіспеушілігіне алып келуі мүмкін.
Слайд 15
КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРІ:
Тахипноэ дамуы,яғни
ентікпе
Тыныс жетіспеушілігіне шағымданады
Цианоз дамуы-бұл симптом тек күш түскенде,кейін тыныш
күйдеде болады.
Науқас мәжбүрлі қалыпта болады,отырғанда қолын орындыққа тіреп отырады,осылай отыру арқылы науқас тыныс алу жүйесінің жұмысын жақсартады және истерикалық ұстамалардың алдын алады.
Слайд 16
СЕБЕПТЕРІ:
Ауаның мұрын,ауыз,тамақ арқылы өтуінің қиындауы.
Күшті эмоция,агрессия
Өкпе аурулары-бронхит,бронхиалды астма,өкпе
обструкциясы,
Жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары:баспадан кейінгі қабыну,жүрек бұлшықеттерінің талмасы
Слайд 17
Аллергиялық реакциялар
Қанағаттандырылмайтын физикалық жағдайы, гиподинамия
Толықтық және семіздік
Созылмалы қорқыныш
пен талмалар
Шылым шегу
Ең басты себебі- айналасындағылармен қарым қатынастың нашарлауыі,жұтудың
қиындауы
Бірнеше күн қатарынан дене қызуының жоғарылауы
Слайд 18
ДИАГНОСТИКАСЫ
Спирография арқылы тексергенде
өкпенің минуттық желдетуінің және өкпенің жылдамдаған өмірлік сыйымдылығының айқын
төмендеуімен қатар, өкпенің өмірлің сыйымдылығының төмендеуі жатады.
Эргоспирография
Пневмотахометрия
Пневмотахография
Тыныс алу көлемің өлшеу
Слайд 19
АСҚЫНУЛАРЫ:
Ларингоспазм кезінде өкпе вентиляциясының бұзылысы(сіреспе,құтыру)
Жедел көмей қабынуы(дифтериялы,вирусты круп)
Тыныс
бұлшықеттерінің параличі(ботулизм,дифтериялы)
Обтурациялаушы трахеобронхиолалар және жедел альвеоларлы қабынулы ісіну(грипп,жедел респираторлы
аурулар,қызамық және т.б)
Слайд 20
ЕМІ:
Жедел тыныс жетіспеушілік кезінде ең маңызды емі-тыныс жетіспеушілігінің
негізгі себебін іздеу болып табылады.
ИВЛ ді қолдану.
Кеуде торы аймағына
физиотерапия
Анестезия жүргізу
Слайд 21
Егер науқас ұзақ уақыт ЖТЖ кезінде төсек тартып
жатса және оған инфекция қосылған болса,М:өкпе қабынуы.Онда:
Адекватты тепе-теңдікте сұйықтық
қабылдау
Бронхкеңейтетін препараттар тағайындау
Глюкокортикостеройдтар
Микробқа қарсы және вирусқа қарсы емдер жүргізу болып табылады.
Слайд 22
БОЛЖАМЫ:
ЖТЖ-нің ауырлығына,өршу жылдамдығына,себебіне байланысты
оның қолданған шараларының адекваттылығына
ИВЛ
ді қолданбаса сәтсіз өтуіне байланысты.
Слайд 23
ҚОРЫТЫНДЫ:
Жалпы қорытындылай келе тыныс- организмде тотығу-тотықсыздану метаболизмінің, яғни
оттегінің организмге сырттан түсуінен бастап тіндерде пайдалануын, соның нәтижесінде
көмір қышқыл газаның бөлінуін, оның сыртқа шығарылуын қамтамасыз ететін күрделі процесс болып табылады.